Sehnsucht nach der Ferne

Vorige week kwam ik bij toeval deze expositie tegen in het Panorama Mesdag museum in Den Haag. Toeval bestaat niet bewijst dit maar weer eens. Ik heb zelden het gevoel gehad dat ik iets zie wat zo 100% bij mij hoort. Ulrike Heydenreich is de kunstenaar en de expositie heet: Verlangen naar de verte. De duitse vertaling hiervan is natuurlijk veel mooier! Als kind was ik al verliefd op de bergen en geef me een mooie landkaart van de dolomieten en ik ben een dag zoet met speuren naar bergtoppen, meertjes, routes en hoogtelijnen. Voor een plattelander hebben de bergen iets magisch, voor een bergbewoner zal het platteland datzelfde hebben. Ook al kan ik me dat niet voorstellen. Ik heb nog dia’s van mijn vader waar ik als kleine jongen temidden van de bergreuzen sta. Mijn vader hield ook van de bergen en dat was de reden dat we als gezin ieder jaar richting de alpen trokken.

De expositie

Gevouwen perspectivische bergzichten, gelaagde panorama’s en (oude) landkaarten. Met collages tekenen, vouwen en naaien tovert Ulrike Heydenreich ons fantasielandschappen voor die eigenlijk ook weer niet zo vreemd zijn omdat ze herkenbare beelden en kaarten gebruikt. Vooral de fotocollages in lagen waar half transparant overtrekpapier overheen is gelegd geeft een prachtige illusie van diepte. Alsof er mist door de bergen trekt waardoor je de achterste foto’s nog nauwelijks kan herkennen.

Oude landkaarten worden zorgvuldig tot een ronde waaier gevouwen waarbij de namen van bergtoppen nog zichtbaar blijven in de kantlijn. Soms worden meerdere waaiers over elkaar heen gelegd waardoor nieuwe kaarten of landschappen ontstaan, maar ook weer niet. Je weet wat eronder moet zitten maar kunt het niet zien. Wanneer je in de bergen bent zie je wel die ene top maar niet die er achter zit. Maar het is er wel. Het spelen met lagen en diepte zie je in al haar werk terug. Ze gebruikt overigens de originele oude landkaarten hiervoor en niet een kopie. Omdat het oude papier zulke mooie kenmerken heeft. Om geen fouten te maken tijdens het vouwen en snijden wordt eerst met dummies gewerkt.

Voor Ulrike Heydenreich staan de bergen voor het onbereikbare. Er blijven altijd plaatsen waar je niet kan komen. Hier klinkt duidelijk het romantische ideaal door. Maar de titel doet dat natuurlijk ook al.

De perspectivisch gevouwen landschappen lijken foto’s maar zijn geschetste fantasiebergen. Foto’s van rotsen en bergen dienden als voorbeeld voor de hele precieze potloodtekeningen. En ook zie je oude zwart-wit foto’s met daarop genaaide draden die weer andere nieuwe niet bestaande bergtoppen toevoegen.

Tenslotte

Voor mij persoonlijk was dit een geweldige ontdekking. Je voelt dat je iets aan het zien bent wat je bijzonder raakt omdat het zo dichtbij staat. Haar kunst ademt oneindigheid en stilte staat ergens geschreven. Dat voel je. Ik had ook het geluk dat ik bijna alleen in de expositieruimtes was. Dat versterkt de indruk van oneindigheid enorm.

Bij de expositie is een mooi boekwerkje verschenen (dat ook bij haar rechtsreeks is te bestellen want de voorstelling is voorbij) met veel illustraties en begeleidende teksten en het interview dat de conservator van het Mesdag museum met haar heeft gehad.

Afbeeldingen

1. 
2.